Wat is een WTW-unit? En wat doet het ?

Wat is een WTW-unit en hoe werkt het?

WTW staat voor WarmteTerugWinning. Het is een slimme ventilatietechniek die ervoor zorgt dat warmte die normaal gesproken via ventilatie verloren zou gaan, wordt hergebruikt. In de basis is een WTW-unit een essentieel onderdeel van een balansventilatiesysteem (type D), dat zorgt voor een constante aanvoer van verse, gefilterde buitenlucht en de afvoer van vervuilde binnenlucht, zonder dat je hiervoor ramen of deuren hoeft open te zetten.

Het principe achter warmteterugwinning

De kern van een WTW-unit is de warmtewisselaar. Dit ingenieuze onderdeel zorgt ervoor dat de warme, vervuilde lucht die je woning verlaat, zijn warmte afgeeft aan de koude, verse buitenlucht die de unit binnenkomt. Deze luchtstromen kruisen elkaar in de wisselaar, maar zonder dat ze zich vermengen. Hierdoor wordt de inkomende koude lucht voorverwarmd met de energie van de uitgaande lucht. Het resultaat? Je krijgt frisse, voorverwarmde lucht binnen, terwijl de warmte in huis behouden blijft. Dit maakt de WTW-unit een fantastisch systeem voor zowel energiebesparing als een optimaal wooncomfort.

Wat kost een WTW-unit en wat is de terugverdientijd?

De investering in een WTW-unit varieert, afhankelijk van het type systeem, merk, capaciteit en eventuele extra functionaliteiten.

Aanschaf- en installatiekosten

• Voor een basis WTW-unit (geschikt voor een gemiddelde woning) betaal je gemiddeld tussen de € 1.000 en € 2.500.
• Meer geavanceerde systemen, bijvoorbeeld met hogere capaciteit, geïntegreerde sensoren (CO2, vocht), een bypass-functie, of slimme bediening via Wi-Fi, kunnen oplopen tot wel € 4.000 of meer.
• Naast de aanschafprijs moet je ook rekening houden met de installatiekosten. Deze zijn sterk afhankelijk van de complexiteit van de installatie, de benodigde luchtkanalen en de woningconstructie. Reken hiervoor op gemiddeld € 500 tot € 1.500. Bij nieuwbouw is de installatie vaak eenvoudiger en daardoor voordeliger dan bij een renovatie van een bestaande woning, waarbij kanalen moeten worden aangelegd.

Subsidies en btw-tarieven

Goed nieuws: in sommige gevallen kun je profiteren van subsidies voor energiebesparende maatregelen, zoals de ISDE-subsidie (Investeringssubsidie Duurzame Energie en Energiebesparing). Hoewel een WTW-unit zelf vaak niet direct onder de ISDE valt (tenzij onderdeel van een grotere, ingrijpende renovatie die aan specifieke eisen voldoet), kan het de totale energieprestatie van je woning significant verbeteren. Het is altijd verstandig om de actuele subsidieregelingen te controleren via de website van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) of je gemeente. Bovendien kan het lage btw-tarief van 9% van toepassing zijn op de installatiekosten als onderdeel van energiebesparende werkzaamheden.

Terugverdientijd van je investering

De terugverdientijd van een WTW-unit varieert, maar ligt door de aanzienlijke energiebesparing vaak tussen de 5 en 10 jaar. Factoren die de terugverdientijd beïnvloeden zijn:

• De initiële investering.
• Je huidige energieverbruik.
• De energieprijzen.
• De mate van isolatie van je woning.
• Het rendement van de WTW-unit.

Een WTW-unit verhoogt bovendien het energielabel van je woning, wat de waarde van je huis ten goede komt.

Energie besparen met een WTW-unit: Hoeveel bespaar je echt?

Energiebesparing is een van de grootste en meest tastbare voordelen van een WTW-unit. Door de warmte uit de ventilatielucht terug te winnen, hoef je veel minder energie te gebruiken om je woning te verwarmen.

Concretere besparingen

Gemiddeld kan een WTW-unit tot 25% à 30% van de verwarmingskosten besparen. In goed geïsoleerde woningen, waar het aandeel van ventilatieverliezen in het totale warmteverlies groter is, kan dit percentage zelfs nog hoger uitvallen. Dit maakt het niet alleen goed voor je portemonnee, maar ook voor het milieu, omdat de CO2-uitstoot van je woning aanzienlijk wordt verminderd. Een WTW-unit draagt direct bij aan het verduurzamen van je woning en het voldoen aan steeds strengere energieprestatie-eisen zoals de BENG (Bijna EnergieNeutraal Gebouw)-normen.

Wat is de levensduur van een WTW-unit?

Een goed onderhouden WTW-unit is een duurzame investering met een lange levensduur. De levensduur van een kwaliteits-WTW-unit kan oplopen tot 15 jaar of meer. Sommige units functioneren zelfs probleemloos 20 jaar.

Factoren die de levensduur beïnvloeden

De exacte levensduur verschilt per merk, de kwaliteit van de componenten, het gebruik (continu versus periodiek), en bovenal: het onderhoud. Hoe beter de unit wordt onderhouden, hoe langer deze efficiënt en veilig blijft werken. Regelmatig en correct onderhoud is dan ook cruciaal om de maximale levensduur uit je WTW-systeem te halen en onnodige storingen of dure reparaties te voorkomen.

Hoe onderhoud je een WTW-unit voor optimale prestaties?

Het onderhoud van een WTW-unit is van essentieel belang voor een gezonde luchtkwaliteit, een efficiënte werking en een lange levensduur. De basiswerkzaamheden zijn relatief eenvoudig, maar vragen wel om regelmatige aandacht.

De cruciale rol van filters

Het belangrijkste aspect van WTW-onderhoud is het schoonmaken of vervangen van de WTW-filters. Deze filters zijn de longen van je ventilatiesysteem; ze vangen stof, pollen, schimmels, insecten en andere vuildeeltjes op uit zowel de binnenkomende als de uitgaande luchtstromen. Wanneer deze filters verstopt raken, kan de WTW-unit niet meer efficiënt werken:

• Verminderde luchtstroom: De unit moet harder werken om lucht te verplaatsen, wat leidt tot een hoger energieverbruik en meer geluid.
• Lagere rendement warmteterugwinning: De warmtewisselaar wordt minder goed geventileerd, waardoor minder warmte wordt teruggewonnen.
• Ongezonde lucht: Vervuilde filters kunnen zelf een bron van bacteriën en schimmels worden en zorgen ervoor dat schone lucht niet meer optimaal wordt toegevoerd.

WTW-units gebruiken doorgaans twee typen filters:

• G4-filters: Dit zijn groffilters die grotere stofdeeltjes, insecten en pollen tegenhouden. Ze zitten vaak aan de afvoerzijde en soms ook aan de toevoerzijde.
• F7-filters: Dit zijn fijnstoffilters die nog kleinere deeltjes, zoals fijnstof, roet en bepaalde bacteriën, tegenhouden. Deze bevinden zich meestal aan de toevoerzijde van de verse buitenlucht.

Onderhoudsadvies van FilterDirect.nl

Gedurende het ventileren verzamelt de WTW-unit samen met de luchtkanalen vocht, stof, vet en bacteriën. Dit kan schadelijk zijn voor zowel de unit als de lucht in je woning. Daarom raden wij van Filter Direct de volgende onderhoudsmaatregelen aan:

1. Reinig of vervang de filters minstens eens per 6 tot 12 maanden. Afhankelijk van de luchtkwaliteit in je omgeving (bijvoorbeeld wonen aan een drukke weg) of de aanwezigheid van huisdieren, kan vaker vervangen nodig zijn. Filters zijn niet eindeloos te reinigen; na verloop van tijd verliezen ze hun filtercapaciteit en moeten ze worden vervangen. Wij bieden een ruim assortiment aan kwaliteitsfilters voor alle gangbare WTW-units.
2. Laat je WTW-unit elke 2 jaar controleren door een gecertificeerde installateur. Deze specialist kan de interne componenten controleren, eventuele software-updates uitvoeren en de unit optimaal afstellen.
3. Laat de volledige WTW-installatie om de 4 à 6 jaar grondig onderhouden. Hierbij worden zowel de unit zelf (inclusief de warmtewisselaar) als de luchtkanalen en ventielen professioneel gereinigd. Dit voorkomt ophoping van vuil en bacteriën in het hele systeem en garandeert een optimale luchtkwaliteit en efficiëntie.

De voordelen van een WTW-unit in detail

Het installeren van een WTW-unit biedt een breed scala aan voordelen die verder gaan dan alleen energiebesparing:

• Energiebesparing: Zoals eerder benoemd, is dit het meest directe voordeel. Door het terugwinnen van warmte uit de ventilatielucht bespaar je significant op je energiekosten voor verwarming. Dit is niet alleen goed voor je portemonnee, maar ook voor het milieu door een lagere CO2-uitstoot.
• Constant schone en frisse lucht: Een WTW-unit zorgt voor een continue toevoer van gefilterde buitenlucht en afvoer van vervuilde binnenlucht. Dit betekent dat allergenen zoals pollen, stof en vuildeeltjes buiten blijven, wat essentieel is voor mensen met allergieën of astma. Je geniet van een fris en gezond binnenklimaat zonder warmteverlies.
• Comfort en temperatuurcontrole: Doordat de verse buitenlucht wordt voorverwarmd, voorkom je tocht en koude plekken in huis die je wel ervaart bij open ramen. Sommige WTW-units zijn ook uitgerust met een ‘bypass’-functie, die in de zomermaanden de warmtewisselaar omzeilt, zodat de koelere buitenlucht direct naar binnen kan worden gevoerd, wat helpt bij passieve koeling.
• Geluidsreductie: Omdat je minder vaak ramen hoeft te openen om te ventileren, blijft geluidsoverlast van buitenaf (verkeer, buren) aanzienlijk beperkt. Dit draagt bij aan een stillere en rustigere woonomgeving.
• Vochtregulatie: Een WTW-unit helpt bij het afvoeren van vochtige lucht (bijvoorbeeld uit de badkamer of keuken), waardoor de kans op condensatie, schimmelvorming en muffe geuren in huis aanzienlijk afneemt. Dit is essentieel voor het behoud van je woning en je gezondheid.
• Duurzaamheid en woningwaarde: Het systeem helpt bij het verduurzamen van je woning en verhoogt het energielabel, wat de waarde van je vastgoed kan verhogen en het aantrekkelijker maakt op de huizenmarkt.

Nadelen van een WTW-unit en mogelijke oplossingen

Hoewel een WTW-unit vele voordelen biedt, zijn er ook enkele overwegingen of ‘nadelen’ waar je rekening mee moet houden. Gelukkig zijn er vaak oplossingen of nuanceringen voor:

• Hogere initiële investering: De aanschaf en installatie van een WTW-unit kan een aanzienlijke initiële investering zijn. Dit is echter een investering in comfort, gezondheid en langetermijnbesparingen op energiekosten. Subsidies kunnen de investeringsdrempel verlagen.
• Vereist regelmatig onderhoud: Om optimaal te blijven presteren, is regelmatig onderhoud (vooral het filteronderhoud) noodzakelijk. Dit brengt kosten en tijd met zich mee. Echter, door dit onderhoud te doen, voorkom je duurdere reparaties en geniet je van een gezond binnenklimaat. De filters zijn eenvoudig zelf te vervangen en vindt u gemakkelijk bij FilterDirect.nl.
• Ruimtebeslag: De unit zelf en de benodigde luchtkanalen nemen ruimte in beslag. Dit kan een uitdaging zijn in kleinere woningen of bij renovaties. Er zijn echter compacte WTW-units beschikbaar die minder ruimte innemen, en installateurs kunnen vaak creatieve oplossingen bedenken voor kanaalvoering.
• Geluidsproductie: Hoewel moderne WTW-units steeds stiller worden, produceren ze altijd een zekere mate van geluid. Goede plaatsing (bijvoorbeeld op zolder of in een technische ruimte), isolatie van de kanalen en het gebruik van geluidsdempers kunnen geluidsoverlast minimaliseren.
• Afhankelijkheid van elektriciteit: Een WTW-unit heeft elektriciteit nodig om te werken. Bij stroomuitval stopt de ventilatie. Dit is echter zelden een langdurig probleem en vergelijkbaar met andere elektrische apparaten in huis.

De beste WTW-units kiezen: Waar let je op?

De “beste” WTW-unit hangt af van jouw specifieke behoeften, de grootte en isolatie van je woning, en je budget. Enkele populaire en betrouwbare merken die bekend staan om hun kwaliteit en prestaties zijn Stiebel Eltron, Zehnder, Brink Climate Systems, Comair en Inventum.

Bij het kiezen van de juiste unit is het belangrijk om te letten op de volgende criteria:

• Capaciteit (luchtdoorvoer): De capaciteit moet passen bij het volume van je woning en het aantal bewoners. Een te kleine unit werkt te hard en is inefficiënt; een te grote unit is onnodig duur. Een professionele installateur kan de benodigde capaciteit berekenen.
• Rendement warmteterugwinning: Hoe hoger het rendement (uitgedrukt in een percentage), hoe meer warmte wordt teruggewonnen en hoe groter de energiebesparing.
• Geluidsniveau: Let op het geluidsniveau in dB(A), vooral als de unit dicht bij leefruimtes wordt geplaatst. Lagere geluidsniveaus dragen bij aan het comfort.
• Bypass-functie: Essentieel voor zomers comfort. Een bypass zorgt ervoor dat de warmtewisselaar in de zomer wordt omzeild, zodat de koelere buitenlucht direct naar binnen kan als de buitentemperatuur lager is dan binnen.
• Vorstbeveiliging: Belangrijk voor koude klimaten om bevriezing van de warmtewisselaar te voorkomen.
• Filtertypen en onderhoudsgemak: Controleer welke filters de unit gebruikt en hoe eenvoudig deze te reinigen of te vervangen zijn. Dit heeft directe impact op je onderhoudsfrequentie en kosten.
• Bedieningsgemak en slimme functies: Sommige units bieden geavanceerde bedieningspanelen, CO2- en vochtsensoren die de ventilatie automatisch aanpassen, en app-bediening.

Het is altijd verstandig om een gecertificeerde installateur om advies te vragen. Deze kan je helpen bij het kiezen van de beste unit voor jouw specifieke situatie, een professionele installatie garanderen en je informeren over het juiste onderhoud.